Eindejaarscadeaus? Elf boekentips

Bij ZNOR passeerden ook dit jaar veel mooie uitgaven over design, architectuur, expo’s en fotografie. Daaruit selecteerden we er elf die extra zijn opgevallen en die we graag aanraden. Als cadeau voor onder de kerstboom, of gewoon voor jezelf.


1 You’ve got mail – Bijzondere Belgische brievenbussen

Om met het kleinste te beginnen: You’ve got mail. Een boekje van de Nederlander Peter Schouten, die al 33 jaar in  Hoogstraten woont, hij trouwde er met een Belgische. Wat hem meteen opviel in ons land: de huizen zijn er veel chaotischer neergezet dan in zijn thuisland,  iedereen lijkt zijn zin te doen. Deze ex-fotograaf vond een goeie manier om onze soms surrealistische woongewoontes een podium te geven: hij begon ‘creatieve’ Belgische brievenbussen te fotograferen en op bijpassende achtergronden te ‘plakken’. Het resultaat is dit kleinood waarin het leuk grasduinen is.

You’ve got mail, bij uitgeverij Luster, 160 pagina’s, 15 x 15 cm, 14,95 euro.


2 Best Buildings | Belgium | Holland | Britain

Als je een stad of land bezoekt, kan je vooraf wat googelen of een reisgids kopen. Maar wie van architectuur houdt, kan zich ook laten leiden door drie ‘Best Buildings’-boekjes. Daarin vind je tientallen gebouwen van na 1900 tot nu, die qua vormgeving boven het plaatselijke maaiveld uitsteken. Ze werden bijeengezocht door architecten, designers en architectuurkenners, en korte stukjes tekst geven de essentie goed weer. Maar er is meer: achteraan geven deze experts elk ook hun persoonlijke top tien, waarin nog andere interessante buildings verstopt zitten, zodat je een uitgebreide ‘architectuurlijst’ krijgt aangeboden. En dat is de ideale leidraad voor een volgende architecturale city- of countrytrip.

Best Buildings, in drie versies: Belgium, Holland en Britain (net uit), bij Luster, 200 pagina’s, 21 euro.


3 Living in the city

Vroeger werd er veel meer in steden geleefd dan nu. Tot midden vorige eeuw de ‘gezinswagen’ echt doorbrak. Die zorgde ervoor dat je makkelijk in de groene rand kon gaan wonen, terwijl je toch snel weer naar de stad kon. Maar kijk, intussen wordt stedelijk wonen wordt weer aanzien als een slimme woonvorm en dit boek toont dat het ook erg mooi én gezellig kan. Het neemt je mee naar twintig prachtige panden in wereldsteden, waarbij een geslaagde mix van designelementen uit verschillende periodes telkens weer opvalt. Ze zien er ook zeer ‘leefbaar’ uit, in de appartementen, huizen en.. woonboten uit dit boek zou je meteen willen intrekken!

Living in the City, Lannoo, 288 pagina’s, 39,99 euro


4 Bistro Belge

Er zijn volkse restaurants waar het lijkt alsof de tijd is blijven stilstaan. Aan het interieur én het menu is in tientallen jaren haast niets veranderd. En toch blijven deze bistro’s volk lokken, veel volk.  De rode draad in deze traditionele eethuizen? Kwaliteit en volgehouden passie. Waardoor ze overleven terwijl vele andere verdwijnen. In ‘Bistro Belge’ bezoekt culinair schrijver Toni De Coninck deze warme zaken en serveert er smakelijke verhalen over. Bijvoorbeeld over ‘koningsballen’ als aperitiefhapje (stierentestikels dus), over de oorsprong van mosselen-friet als nationaal gerecht of over de invloed van de belle époque op de Belgische bistrocultuur.  Een boek dat je meteen zin in een bezoek doet krijgen!

Bistro Belge, Luster, 277 pagina’s, 25 euro.


5 Verdwijnend België

Vijftien jaar lang fotografeerde Bart Vanacker plekken in België, die riskeerden met de grond gelijk gemaakt te worden. Sommige bestaan intussen al niet meer. Andere wachten bang op de sloophamer. Daarom maakte hij samen met vormgever en illustrator Reinout Bossuyt dit boek, over 50 dergelijke sites. De foto’s moeten de herinnering aan deze locaties levendig houden. En de teksten geven je een uitvoerig beeld van hoe het ooit was en wat ervan geworden is. Dat levert boeiende verhalen op, en – zolang deze boeken zelf niet vergaan – ook een blijvende herinnering aan andere tijden. Een heerlijk boek, dat je aanzet om te gaan ontdekken wat er nu nog van te zien is.

Verdwijnend België, van Bart Vanacker en Reinout Bossuyt, bij Borgerhoff & Lamberigts, 176 pagina’s foto’s & verhalen, 27,50 euro.


6 Moon – De maan in de fotografie

De ondertitel ‘De maan in de fotografie | 1840-nu’ vat het goed samen: het is een overzichtsuitgave die de hele geschiedenis van het fotograferen van de maan omvat. Van de begindagen met foto’s van Draper (1840) en Whipple (1852), over het Apollo-sleuteljaar 1969 met de eerste astronauten op de maan, tot de laatste interpretaties van hedendaagse kunstenaars, die wetenschappelijke waarnemingen confronteren met fictie, poëzie en dromen.  Nadat de interesse voor onze aarde-satelliet een hele tijd slabakte, is ze nu weer helemaal terug. Sommige opkomende landen willen er weer een voet op zetten, en commerciële bedrijven zien ook brood in ‘maanreizen’. Dit boek is het eerste dat de maanfotografie zo goed samenvat, en een eerste blik werpt op de ‘lunaire’ toekomst.

MOON – De maan in de fotografie | 1840-nu bij Hannibal, 224 pagina’s voor 24,95 euro.


7 Het Lam Gods

Aan dit nieuwe boek over Het Lam Gods is acht jaar gewerkt, ongeveer even lang als aan de restauratie zelf. Het is een gezamenlijk werk van 15 auteurs uit verschillende disciplines, wat voor het eerst zo’n brede kijk op het beroemde retabel oplevert. Wie alles wil weten en bekijken, komt zeer goed aan zijn trekken. Maar het fijne aan deze nieuwe uitgave is dat je er ook gewoon eens kan in bladeren, dat alleen al is heerlijk. Ook goed bedacht: achter de cover zit een uitneembare en uitvouwbare poster, die beide kanten van het kunstwerk makkelijk laat overschouwen. Kortom: dit dikke boek is een ideale metgezel tijdens de komende donkere dagen én de ideale voorbereiding op het Van Eyck-jaar 2020, in Gent.

Het Lam Gods, uitgeverij Hannibal, 368 quadrichrome pagina’s + poster, 59 euro.


8 Edgy Architecture

Soms bouwen architecten spectaculaire woningen op spectaculaire plekken. Middenin de bergen bijvoorbeeld, of op kliffen, of aan afgronden. Je raadt het al: dit nieuwe boek gaat precies over dat soort gebouwen, zestig in totaal, verspreid over de hele wereld. Of dat past binnen de tendens om spaarzamer om te springen met de open ruimte en dichter bij mekaar te gaan wonen, is een goeie vraag. Maar één zaak is zeker: fascinerend en mooi zijn deze architecturale creaties wel. Veel haarscherpe foto’s in deze uitgave, maar ook interessante Engelstalige uitleg met quotes van de betrokken architecten zelf. Kortom: misschien moet je dergelijke huizen niet zelf willen bouwen, maar ze bekijken en erover lezen is wel een heerlijk en inspirerend tijdverdrijf.

Edgy Architecture, bij Lannoo, 224 pagina’s, 35,99 euro.


9 South Africa – A Road Trip

Kleurrijk boek dat ons wat aan Surf and Stay van Veerle Helsen doet denken, dat had ook een soort ‘magazine look and feel’. De dynamische opmaak, de vele mooie  foto’s en ook de scherp gedesignde stukjes tekst geven het geheel een veel positievere vibe dan de klassieke reisgidsen. In dit South Africa – A Road trip nemen fotograaf Mirjam Bleeker en kunstenaar Frank Visser je mee door Zuid-Afrika. Het accent ligt overduidelijk op de schitterende beelden die ze maakten. Van de natuur en dorpen waar ze passeerden, interieurs waarin ze verbleven, plekken waar ze aten, kunst die hun pad kruiste. Hier en daar geven ze wat commentaar in het Engels, en dat is leuk, maar ze laten in de eerste plaats wel de beelden het verhaal doen. Want ook in Zuid-Afrika zeggen die veel meer dan duizenden woorden.

South Africa – A Road Trip, bij Luster, 256 pagina’s + een boekje van 48 pagina’s met bezienswaardigheden, gedocumenteerd met met nog meer beelden, 39,95 euro.


10 Piet Stockmans, no china

We hebben een boon voor overzichtsuitgaven die tientallen jaren kunstenaarswerk overspannen en belichten. Zoals deze ‘Piet Stockmans, no china‘, over de porseleinen objecten en installaties die deze begenadigde keramist creëerde van 1969 tot nu. De man begon ooit als industrieel ontwerper bij MOSA, waarvoor hij commerciële porseleinen voorwerpen bedacht. Maar hij werd bekend omwille van zijn eigen, onafhankelijk werk dat later kwam. Waarmee hij vele grenzen van het ‘klassieke’ porseleinontwerp in allerlei richtingen aftastte en overschreed. Het staat nu te kijk in dit dik en chronologisch opgezet boek, dat een mooi overzicht geeft van de verschillende periodes in zijn oeuvre, de evolutie ervan, maar vooral ook de rode draad die decennialang met een grote standvastigheid werd gesponnen.

Piet Stockmans, no china bij Borgerhoff & Lamberigts, 288 pagina’s voor 60 euro.


11 Present – Stephan Vanfleteren

Als klap op de vuurpijl het boek dat misschien het strafste is dat dit jaar op onze redactietafel is beland. Een erg dikke en zware uitgave, ongeveer 500 bladzijden. Boordevol haarscherpe foto’s en interessante bijbehorende teksten. Nee, de beelden zijn niet allemaal in zwart-wit en zijn ook niet allemaal portretten. Deze overzichtsuitgave belicht 33 jaar werk van Stephan Vanfleteren en toont dat zijn oeuvre veel gevarieerder is dan velen denken. Zo toont het ook zijn vroeg werk voor De Morgen, ver weg van huis, in oorlogsgebied. En er komt ook recenter en veel ingetogener werk aan bod, in zijn daglichtstudio in Veurne, in kleur. De titel van de overzichtstentoonstelling in het Antwerpse Fotomuseum | FOMU en dit boek, Present, heeft vele betekenissen. Onder andere dat je als fotograaf altijd moet zien dat je erbij bent, dat je present bent. Het duidt uiteraard ook op Stephan Vanfleteren die zijn werk presenteert. En nog een goeie uitleg, zeker in een artikel met cadeautips: het is ‘a present’, een ideaal en groot geschenk voor onder de boom.

Present – Stephan Vanfleteren, met foto’s in bichromie en quadrichromie, ca. 500 pagina’s dik, ingebonden in een linnen cover, 69 euro.


door