Anton Corbijn: geen mode zonder mood

Er zijn boeken en boéken. Tot die tweede categorie hoort MOØDe, de nieuwe uitgave met modefotografie van Anton Corbijn (1955). Ze is erg mooi gemaakt, de haarscherpe beelden liggen haast tastbaar op het papier. Je wilt er dan ook spontaan aan voelen, aan ruiken ook, dit fotoboek beroert meer zintuigen dan alleen maar je ogen. Het speelt in op je gevoel en wekt emoties op. En precies dàt is wat de modefotografie vooral doet. Het imago, de sfeer, de ‘mood’ zijn cruciaal. En dat vastleggen, daar is Anton Corbijn al tientallen jaren een meester in. Daarvoor zoekt hij steevast de diepere persoonlijkheid van zijn modellen op, wat met professionele mannequins niet altijd even makkelijk is. Ze zijn gewoon om allerlei poses en uitdrukkingen aan te nemen, het is een soort tweede natuur voor hen, maar dat interesseert Corbijn niet zo, hij fotografeert liever de mens daarachter. En dat doet hij bij voorkeur in een aangepaste maar ook échte omgeving, de wereld van fotostudio’s is de zijne niet. Het prachtige resultaat van de weg die hij nu al decennialang bewandelt ontdek je in dit themaboek MOOD/MODe, of kortweg MOØDe, bij het jarige Hannibal Books.

Anton Corbijn had geen groot plan over welk soort fotografie hij wilde brengen, zijn oeuvre ontstond eerder al doende en ogenschijnlijk bij toeval. Zelfs nu nog zegt hij het allemaal niet zo goed te weten, twijfelen doet hij nog steeds. Al is hij zich er intussen van bewust dat hij veel bereikt heeft, en ziet hij nu ook wel een rode draad doorheen zijn werk. Die is zeker mee beïnvloed door zijn protestantse opvoeding, waarbij overvloed niet werd opgezocht, met weinig kon het immers ook. Dat hielp hem wel toen hij in 1979 naar Londen verhuisde. Hij nam er allerlei kleine jobs aan, en slaagde erin te fotograferen zonder assistenten, zonder studio en zonder veel kosten te maken. En dat is hij blijven doen, ook later, toen hij bekend werd en de middelen ruimer voorhanden waren. Nog steeds werkt hij het liefst als een soort snelle documentairefotograaf. Hij plaats zijn modellen in een passende reële omgeving, reikt hooguit enkele accessoires aan, en twintig minuten later is de prachtige prent geschoten. Al weet Corbijn niet altijd helemaal precies wat hij gefotografeerd heeft. Dat komt niet door de snelheid van werken, maar door zijn minder goeie ogen. Tijdens een shoot houdt hij vooral rekening met de vorm, de compositie, de grote lijnen. Pas achteraf, op zijn computerscherm merkt hij de details op, die hem vaak blij verrassen.

Toen hij indertijd aan de slag ging in Londen, kwam hij in contact met muzikanten en bands, hij maakte toen en later schitterende beelden van groepen en sterren als The Rolling Stones, Arcade Fire, Depeche Mode, David Bowie, Tina Turner, Bono, Björk, Nick Cave, Leonard Cohen en vele andere. En covers ook, voor U2 bijvoorbeeld. Toch wil hij geen rock- of popfotograaf genoemd worden. Nee, liefst hoort hij gewoonweg ‘portretfotograaf’. Al neemt hij daarbij graag wat afstand. Door de portretten ruim te kaderen, kan hij de ‘mens in de wereld’ tonen, want dat vindt hij de interessantste invalshoek. En naar eigen zeggen was er nog een extra reden om afstand te houden: in het begin was hij gewoon verlegen tussen al die straffe muzikanten en soms uiterst mooi gemodelleerde lichamen, dus kwam hij niet graag te dicht. Wat ook opvalt: niet alleen op de modefoto’s, maar ook op de beelden van muzikanten speelt de kledij ook een belangrijke rol. Ze accentueert hun persoonlijkheid en sommige goedgekozen rekwisieten onderstrepen hun identiteit. Daarom passen ze zo goed in dit modeboek, en voelen ze niet vreemd aan naast zijn foto’s met bijvoorbeeld Noami Campbell en Kate Moss, of beelden van modemakers zoals Giorgio Armani, Jean Paul Gaultier, Alexander McQueen, Veronique Branquinho, Dries Van Noten of Ann Demeulemeester. Want  Corbijn focust altijd op het authentieke van de mens. Die uitdrukt wie hij of zij is, met houding en uitstraling, en met sprekende kledij.

MOØDe, meer dan 150 foto’s van Anton Corbijn, waarvan een groot deel voor het eerst gepubliceerd, voor 59 euro bij Hannibal Books. De gelijknamige expo opende in wereldpremière in CC Scharpoord, Knokke-Heist, momenteel wegens covid-19 gesloten tot minstens 14 december 2020.

Op de foto’s hieronder: Elijah Hewson & Sian Evans (cover U2, 2016), Adut Akeck (in Alexander McQueen, 2018), Dries Van Noten (2019), Bono (links, 2017) & Björk (rechts, 1994), David Bowie (1993), Kate Moss (1993). Alle foto’s © Anton Corbijn uiteraard.

 


door